Παραδοσιακά, οι δυτικοί στρατοί, ιδιαίτερα εκείνοι του ΝΑΤΟ, βασίζουν πάντα την αντιαεροπορική προστασία των χερσαίων μονάδων τους σε μεγάλο βαθμό στη διασφάλιση της αεροπορικής υπεροχής στο πεδίο της μάχης.
Και ακόμη και σήμερα, στο ευρωπαϊκό θέατρο, για παράδειγμα, οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ/ΕΕ ενισχυμένες από μέρος των αμερικανικών δυνάμεων, θα μπορούν να φέρουν 2500 μαχητικά αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων 900 σύγχρονων (Rafale, Typhoon, F22…), ενώ η Ρωσία και οι σύμμαχοί της μπορούσαν να βάλουν μόνο 1300, συμπεριλαμβανομένων 450 σύγχρονων (Su30/34/35).
Μάλιστα, η ανάγκη για στενή αντιαεροπορική άμυνα δεν φάνηκε κρίσιμη και τα συστήματα SHORAD σταδιακά εξαλείφθηκαν από τα αποθέματα, φτάνοντας στο τέλος της επιχειρησιακής τους ζωής. Αυτό συνέβη, για παράδειγμα, με το γαλλογερμανικό ROLAND, ή το αμερικανικό Chaparal.
Επιπλέον, η θέση σε λειτουργία πυραύλων MANPADS, όπως το Stinger, το Blowpipe ή το Mistral, θεωρήθηκε σε μεγάλο βαθμό επαρκής μπροστά σε μια ολοένα και πιο ανύπαρκτη αεροπορική απειλή, με την εξαφάνιση του Συμφώνου της Βαρσοβίας.
Από το 2017, ο στρατός των ΗΠΑ, μαζί με το Σώμα Πεζοναυτών των ΗΠΑ, άλλαξαν ριζικά το παράδειγμα και ξεκίνησαν αρκετά προγράμματα με στόχο την ανάκτηση μιας αντιαεροπορικής ικανότητας αυτοπροστασίας όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Αυτή η πρωτοβουλία, η οποία μερικές φορές τείνει προς την πυρετώδη βιασύνη, βασίζεται σε αρκετούς συνακόλουθους παράγοντες:
- Η θέση σε λειτουργία νέων ρωσικών και κινεζικών συστημάτων άρνησης πρόσβασης, όπως το S-400 και το HQ-16, των οποίων η εμβέλεια είναι επαρκής για να απαγορεύσει την άσκηση δυτικής αεροπορικής υπεροχής έναντι των δυνάμεών τους
- Η είσοδος σε υπηρεσία νέων πυραύλων, όπως οι πυραύλοι κρουζ stealth, των οποίων η τροχιά και η πολύ μικρή επιφάνεια ραντάρ τους καθιστούν αόρατους στα συστήματα προστασίας περιοχής, όπως το Patriot ή το SAMP/T Mamba
- Η είσοδος σε υπηρεσία drones και drones καμικάζι, επίσης αδύνατο να εντοπιστεί και να καταστραφεί από τα παραδοσιακά συστήματα, αν και καθιστούν δυνατή τη συλλογή κρίσιμων τακτικών πληροφοριών για τον αντίπαλο.
Και μάλιστα, μέσα σε δύο χρόνια, ο στρατός των ΗΠΑ έχει ξεκινήσει τουλάχιστον 4 προγράμματα με στόχο την επέκταση και ενίσχυση των δυνατοτήτων του στον τομέα της αντιαεροπορικής αυτοάμυνας:
- Ο εκσυγχρονισμός των πυραύλων Stingers, με ένα νέο, πιο ευαίσθητο αναζητητή, και η δυνατότητα εξοπλισμού του πυραύλου με θρυαλλίδα εγγύτητας για την καταστροφή drones που δεν μπορούν να επηρεαστούν άμεσα από τον πύραυλο, επειδή είναι πολύ μικρά.
- Η αναδιάταξη των συστημάτων Avengers, ένας οκταπλός εκτοξευτής πυραύλων Stingers τοποθετημένος σε όχημα Humvee και συνδεδεμένος με τα συστήματα διοίκησης της μονάδας.
- Η ενίσχυση των συστημάτων C-RAM, που προέρχονται από το σύστημα CIWS Phalanx που αποτελεί την απόλυτη προστασία πολλών στρατιωτικών πλοίων, με την πιθανή προσθήκη του συστήματος Ισραηλινού Iron Dome από το οποίο έχουν αποκτηθεί 2 μπαταρίες, για την προστασία τοποθεσιών υψηλής τακτικής αξίας ( Διοικητήριο, βάση υλικοτεχνικής υποστήριξης κ.λπ.)
- Και τελικά, το πρόγραμμα IM-SHORAD από 144 τεθωρακισμένα οχήματα Stryker τοποθετημένα με αντιαεροπορικό πυργίσκο του ιταλικού Leonardo εξοπλισμένο με Stingers, πυραύλους Hellfire και πυροβόλο των 30 χλστ.
Ωστόσο, δεν μπορούμε παρά να παρατηρήσουμε το χάος που δημιουργούν όλα αυτά τα προγράμματα, που ξεκινούν με προφανή βιασύνη, και τα οποία συνδυάζουν διαφορετικές τεχνολογίες, διαφορετικά συστήματα, εναπόκειται στον στρατό να κάνει κάτι με αυτά.
Επίσης, δεν μπορούμε παρά να συγκρίνουμε αυτά τα 4 προγράμματα με το ρωσικό πρόγραμμα Pantsir ή Tunguska πριν από αυτό, συγκεντρώνοντας σε ένα ενιαίο σύστημα όλα τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν τα 4 αμερικανικά SHORAD.
Σίγουρα, το Pantsir S1/2 όχι μόνο είχε επιτυχία στη Συρία, αλλά έχει δείξει ιδιαίτερα αδυναμίες έναντι των drones. Αλλά η συνοχή του συστήματος, και ηθέση σε λειτουργία του Pantsir SM το 2021, θα φέρει σαφές πλεονέκτημα στους Ρώσους σε αυτόν τον τομέα.
