Defensiekwesties kwamen naar de achtergrond tijdens de vorige Franse presidentsverkiezingen, in 2017. De meerderheid van de kandidaten had zich aan het einde van de termijn van vijf jaar simpelweg gecommitteerd aan een bestedingsdoel van 2% en had ernaar gestreefd om een onderwerp te bespreken zonder elke echte basis, zoals de terugkeer naar de dienstplicht, ook al hebben de soldaten zelf nooit opgehouden te waarschuwen voor het onrealistische aspect van de ingediende voorstellen. Gelukkig, en tot verbazing van velen, kwam de gekozen president, Emmanuel Macron, zijn verplichtingen na door een militaire programmeerwet af te dwingen (LPM) waardoor de legers, zo niet om hun capaciteiten weer op te bouwen, in ieder geval een einde konden maken aan de capaciteitsbloedingen die hen bijna 15 jaar lang troffen.
Zowel qua inhoud als qua vorm blijft het huidige LPM, net als de daaraan gekoppelde defensiebegroting, gekoppeld aan de doelstellingen van het Witboek over defensie en veiligheid uit 2013 (LBDSN 2013), geschreven zelfs voordat de wereldwijde geopolitiek werd meegesleept. In feite zal de komende vijfjarige termijn het hoofd moeten bieden aan verschillende kritieke kwesties op het gebied van defensie, om te kunnen reageren op de veiligheidskwesties die vandaag geen ruimte meer bieden voor interpretatie. Het lijkt daarom logisch om te verwachten dat kandidaten die zich kandidaat stellen voor het hoogste ambt, duidelijke standpunten en een programma over deze kwesties presenteren, nummer 7.
1- Nationale afschrikking in het licht van nieuwe bedreigingen
De 2013 LBDSN is, net als de Strategic Review 2017, gebaseerd op een tweeledig ontwerp van verdedigingstools, een conventionele component in de vorm van een expeditiemacht die in staat is tussenbeide te komen in externe theaters en bij lage tot lage crises. Gemiddelde intensiteit en nucleaire afschrikking en zijn twee componenten, de Strategic Oceanic Force (EERST) sterk van 4 nucleaire onderzeeërs lanceerinrichtingen van raketten (SSBNs) van de Triumphant-klasse, en twee squadrons van de strategische luchtmachten (FAS) gewapend met Rafale. Embedded Naval Aviation kan op verzoek ook de implementatie uitvoeren ASMPA-raket indien nodig. De Franse doctrine, met één onderzeeër op zee en één in paraatheid, is geërfd uit een periode waarin Russische nucleaire strijdkrachten niet in staat waren om operationele permanentie op zee te handhaven voor hun SSBN's, en toen China slechts 2 schepen van dit type had, anders inefficiënt.
Sindsdien heeft Rusland zijn strategische positie aanzienlijk vergroot en gemoderniseerd, met 3 SSBN's op permanente patrouille, de modernisering van zijn ballistische langeafstandsraketten, die van zijn strategische bommenwerpers en de komst van nieuwe wapensystemen zoals de raket. Kinzhal hypersonisch. of het hypersonische zweefvliegtuig van Avangard. China heeft ook belangrijke nieuwe middelen ingezet, zoals de intercontinentale ballistische raket DF41, SSBN Type 094 en de aanstaande komst van de strategische stealth-bommenwerper H-20. Daarnaast hebben naast Pakistan en India verschillende landen meegedaan aan de nucleaire race, zoals Iran en Noord-Korea. Ten slotte maken de systemen voor het opsporen en onderscheppen van kernwapens en hun overbrengingssystemen, of het nu gaat om marine of onderzeeër, zeer snelle vorderingen. Met andere woorden, de doeltreffendheid van de Franse afschrikking wordt momenteel mogelijk bedreigd op middellange of zelfs korte termijn.
Om dit te beantwoorden, kan het nodig zijn om het formaat van de FOST te vergroten houd te allen tijde niet 1 maar 2 SSBN's op patrouille. Inderdaad, als een SSBN een kans van 98% heeft om niet te worden gedetecteerd, wat verre van hoog is, vooral gezien de vermenigvuldiging van ASM (Anti-Submarine) detectiemogelijkheden vandaag en in de nabije toekomst, geeft dit toch een potentieel tegenstander een venster van 7 dagen per jaar waarin hij deze dreiging mogelijk kan neutraliseren, en dus straffeloos kan handelen. Door het aantal SSBN's op patrouille te verdubbelen, op dezelfde basis, heeft het slechts een 1-dagvenster om de 7 jaar om dit te bereiken. Evenzo moet de FAS nu worden geconfronteerd met geïntegreerde meerlagige verdedigingssystemen, waarvoor een escorte van vliegtuigen of drones uitgerust met krachtige elektronische oorlogsvoering en tegendetectiesystemen essentieel is.
In feite moet de houding van de afschrikking snel worden aangepast aan de realiteit van de dreigingen, veel verder dan de huidige SSBN 3G-programma's of de opvolger van de ASMPA-raket, die pas de komende tien jaar in dienst zal komen. Deze vraag, existentieel voor de natie, maar ook voor de bondgenoten van Frankrijk, is daarom cruciaal om de politieke en strategische visie van de kandidaten voor de Elysee te beoordelen.
2- De uitdaging van intensieve betrokkenheid
Zoals eerder gezegd, voorzag de LBDSN 2013, net als de RS 2017, simpelweg niet dat de Franse legers zouden moeten worden betrokken bij zogenaamde High Intensity-gevechten, namelijk tegen een tegenstander die is uitgerust met een compleet arsenaal aan moderne militaire uitrusting en troepen die in staat zijn om deze uit te voeren. hen. De inzet van Russische troepen op de Krim en aan de grenzen van Oekraïne in de afgelopen dagen laat ondubbelzinnig zien dat dit scenario nu mogelijk is, en zelfs waarschijnlijk als we meerdere analisten mogen geloven. Rusland is overigens niet de enige potentiële tegenstander van Frankrijk met deze capaciteiten, spanningen in de Chinese Zee en rond Taiwan met Peking hebben aangetoond dat het People's Liberation Army nu een leidende kracht is die in veel gebieden kan concurreren met de beste westerse legers. Iran heeft zijn operationele capaciteit aanzienlijk vergroot, met name op het gebied van drones, kruisraketten, ballistische raketten en luchtafweersystemen, wat een constante bedreiging vormt voor de Franse strijdkrachten die in de regio worden ingezet, of het nu gaat om land, zee of lucht. Zelfs landen die worden beschouwd als te zijn Nauwe bondgenoten worden nu potentiële bedreigingen, zoals het geval is met Turkije, die over zeer belangrijke conventionele capaciteiten beschikt.
De Franse legers zijn dat echter gewoon niet niet in staat om een dergelijke toezegging te ondersteunen, zowel vanuit technologisch oogpunt als vanuit bekwaamheidsoogpunt. De Franse zware gepantserde strijdkrachten zijn inderdaad teruggebracht tot hun eenvoudigste vorm, met slechts 220 Leclerc-tanks waarvan er slechts 200 zullen worden gemoderniseerd, en een zelfrijdende artillerie van nauwelijks meer dan 100 stuks, zonder bepantsering. Geen van de Franse pantservoertuigen die de komende jaren in dienst of in bestelling zijn, is of zal worden uitgerust met actief beschermingssysteem om raketten en antitankraketten tegen te gaan. De luchtafweer en de anti-drone-verdediging van mobiele eenheden is ook zeer beperkt, hoewel deze middelen hun enorme capaciteiten hebben getoond tijdens recente conflicten. Hetzelfde geldt voor de luchtmachten, die geen middelen hebben voor elektronische oorlogvoering of de onderdrukking van luchtafweer, en voor zeestrijdkrachten, waarvan de schepen onvoldoende beschermd zijn tegen verzadigende aanvallen vanuit de lucht, drones en raketten. Bovendien zijn de voorraden munitie en reserveonderdelen extreem laag, waardoor het onmogelijk is om in de loop van de tijd een intensieve toewijding vol te houden.
Het programma van een presidentskandidaat moet daarom, gezien de urgentie van de behoefte op dit gebied, een antwoord bieden en een strategie om erop te reageren, binnen deadlines die consistent zijn met de realiteit van de dreigingen. Dit veronderstelt een herziening van de organisatie van de strijdkrachten, evenals inspanningen op het gebied van uitrusting die de huidige planning van de LPM tot 2025 ruimschoots overtreffen. de MGCS en andere FCAS betrokken te zijn bij conflicten van een heel ander technologisch en militair niveau dan interventie in Mali.
3- Pas het formaat van de legers aan de dreiging aan
Naast de kwestie van uitrusting, is er ook de kwestie van het formaat van de Franse strijdkrachten. Dit wordt nog steeds omkaderd door de LBDSN 2013 en haar visie op de inzet van strijdkrachten als gevolg van een waardering voor de dreiging uit het verleden, die misschien zelfs nooit heeft bestaan. Tegenwoordig reageert een operationele landmacht van 77.000 man niet langer op de realiteit van de dreiging, vooral wanneer deze laatste, die bovendien zeer veel vraag naar externe operaties betreft, slechts in staat is om in 30 dagen het equivalent van 'een gemechaniseerde brigade versterkt door 10 of 12.000 man, terwijl de Russische legers in dezelfde periode 10 keer meer kunnen mobiliseren. Hetzelfde geldt voor de luchtmachten die met 225 jagers moeite hebben om de huidige operationele druk vast te houden, ook al zal de vloot geleidelijk worden teruggebracht tot 185 vliegtuigen. Wat betreft de zeestrijdkrachten, met een enkel vliegdekschip, 15 fregatten en 6 aanvalsonderzeeërs, hebben ze simpelweg niet de capaciteit om permanent een gevechtsgroep voor vliegdekschepen in te zetten, noch om meer dan één aanvalsgroep voor vliegdekschepen te onderhouden. '' groot theater.
Het lijkt daarom essentieel om de structuur van de legers grondig te heroverwegen om te kunnen reageren op de realiteit van huidige en toekomstige dreigingen, zonder systematisch te moeten vertrouwen op de steun van een bondgenoot die uit de ervaring van de afgelopen jaren is gebleken dat deze het meest veelzijdig is. . Als Frankrijk zijn grondgebied wil kunnen verdedigen, met inbegrip van zijn ultra-mariene gebieden en zijn Exclusieve Economische Zone, om bescherming of aanzienlijke militaire hulp te bieden aan zijn bondgenoten, en om invloed uit te oefenen op mondiale problemen, dan kan dat niet. toename van de omvang van zijn legers. Ook bij deze vragen moet een kandidaat voor de Hoge Rechterlijke macht zijn standpunten en doelstellingen op een duidelijke manier presenteren.
4- Technologische, industriële en menselijke uitdagingen
Het lijkt er daarom op dat om het hoofd te bieden aan de huidige en toekomstige veiligheidsuitdagingen, de Franse legers, maar ook het industriële en technologische defensie-ecosysteem, een ingrijpende verandering moeten initiëren, die veel uitdagingen met zich meebrengt. De eerste hiervan is de technologische uitdaging. Niemand kan nu ontkennen dat de wereld een nieuwe wapenwedloop is ingegaan. Rusland, en vooral China, lopen voorop omdat ze de afgelopen twintig jaar aanzienlijke inspanningen hebben geleverd om hun legers en uitrusting te moderniseren, met een opmerkelijke versnelling sinds het begin van de jaren 2010. waren in staat om nieuwe defensietechnologieën te ontwikkelen die hen in staat stelden naar inhalen en soms zelfs de westerse technologische mogelijkheden overtreffen. Gedurende deze tijd was Frankrijk, net als de andere westerse mogendheden, tevreden om zijn technologische verdedigingscapaciteiten te laten evolueren in verhouding tot zijn enige budgettaire beperkingen, zonder rekening te houden met de ingrijpende wijzigingen die elders plaatsvonden.
In feite, terwijl het land en zijn defensie-industrie tien jaar geleden nog een comfortabele technologische vooruitgang hadden met exclusieve knowhow, zoals in het geval van het Neuron-programma bijvoorbeeld, het is merkbaar geërodeerd, zowel gehandicapt door het gebrek aan politieke visie op dit gebied als door slecht gedefinieerde Europese samenwerkingsprogramma's die worden gehinderd door interne beperkingen. De terugkeer naar strategische autonomie en een ambitieus defensietechnologiebeleid is daarom essentieel voor de toekomstige president. Hetzelfde geldt voor defensie industriebeleid, in de afgelopen 20 jaar gekenmerkt door belangrijke verzaking, soms op het altaar van internationale samenwerking, en door een gebrek aan planning op middellange termijn, waardoor fabrikanten hun gereedschap niet kunnen optimaliseren om zo goed mogelijk te voldoen aan de behoeften van de Franse legers en van internationale klanten. Over deze vragen, of het nu gaat om de omvang van het industriële gereedschap, de controle ervan en de soms buitensporige blootstelling aan de grillen van de export, moeten kandidaten ook hun standpunt en strategie kenbaar maken.
Ten slotte is het niet voldoende om een versterking van de sterkte van de krijgsmacht af te dwingen om dit te bereiken. Deze ondervinden inderdaad ernstige moeilijkheden om zelfs maar voldoende personeel met het vereiste profiel te rekruteren en te behouden, ook al is de omvang van de legers nog nooit zo klein geweest. In feite zal het nodig zijn om een strategie uit te werken die het mogelijk maakt om de uitdaging van Human Resources in de strijdkrachten aan te gaan, bijvoorbeeld door een grotere aantrekkelijkheid van de strijdkrachten, geschiktere loopbaanprofielen, het creëren van beurzen die in jaren worden gecompenseerd. dienst, of de implementatie van een echte Nationale Garde die in staat is de strijdkrachten aanzienlijk te versterken, vooral in het geval van een grote crisis.
5- De veerkracht van de natie
Zoals de crisis in verband met Covid19 heeft aangetoond, maar ook de vele samenzweerderige afwijkingen die de afgelopen maanden steeds vaker zijn gemeld, is de veerkracht van de Franse natie die wordt geconfronteerd met een of meer grote crises tegenwoordig een probleem dat rechtstreeks van invloed is op defensiekwesties in het gezicht van toenemende potentiële bedreigingen. Verschillende landen, met name Zweden maar ook Rusland, hebben zich ertoe verbonden de weerbaarheid van de bevolking tegen deze mogelijke crises te organiseren, die zowel het gevolg kunnen zijn van een terroristische aanslag als van een klimatologische gebeurtenis, van de verschijning van een nieuwe ziekteverwekker dan van een aanval van een andere. staat. De afhankelijkheid van de bevolking van basisvoorzieningen zoals water, elektriciteit, communicatie, het leveren van consumentenproducten aan supermarkten of elektronische betaalmiddelen, vormt vandaag de dag grote kwetsbaarheden op het niveau van de samenleving. De doorlaatbaarheid die wordt waargenomen voor desinformatie, zelfs voor propaganda vanuit een vijandige staat, vormt een even grote bedreiging.
Het versterken van de veerkracht van de Fransen, zowel in Europees Frankrijk als daarbuiten, in de stad en in het buitenland, vormt daarom een belangrijk veiligheidsprobleem in verband met defensiekwesties, en de legers bezitten enkele van de sleutels om hierop te reageren, zoals in het geval van omgaan met cyberaanvallen of het beschermen van kritieke infrastructuren. Kandidaten voor de presidentsverkiezingen moeten daarom hun mening geven over dit kritieke punt en hun voorstellen op dit gebied presenteren, zodat kiezers de inhoud ervan kunnen beoordelen.
6- De maatregelenkalender
Als er vandaag een zeer kritiek punt is in de Franse defensieplanning, anders dan dat verband houdt met het formaat, dan is dat ongetwijfeld het programma van de programma's die worden ondernomen om op nieuwe dreigingen te reageren. Of het nu gaat om problemen met hoge intensiteit, met het MGCS-hoofdgevechtstankprogramma, het CIFS-artilleriesysteem, dee FCAS-gevechtsvliegtuigsysteemof het nieuwe generatie nucleaire vliegdekschip, als reactie op de behoeften van afschrikking, met het SSBN 3G-programma, de ASN4G-raket, of Europese antiballistische systemen TWISTERzijn alle kalenders bedoeld om na 2030, 2035 of zelfs 2040 in dienst te worden genomen. De realiteit van de dreiging is echter onmiddellijk en niets garandeert dat de huidige status quo de 15 of 20 jaar zal duren die nodig is om de legers de middelen te geven om beantwoord ze. De vraag rijst dan, op een kritische manier, de timing van de maatregelen die moeten worden genomen om de Franse legers in staat te stellen deze dreigingen snel het hoofd te bieden.
Het antwoord dat een kandidaat op deze vragen kan geven, maakt het mogelijk om de duur van blootstelling aan het risico te beoordelen, maar ook de soliditeit van het voorgestelde verdedigingsprogramma. In feite kan de wederopbouw van een militair instrument niet in korte tijd worden verordend. Het is essentieel om planning op middellange en lange termijn te implementeren, zowel op technologisch als op HR-gebied, zowel voor de strijdkrachten als voor industrieën en onderzoekscentra. Het is ook in deze kalender dat de kandidaten zich kunnen onderscheiden, om te voorkomen dat alle kandidaten opnieuw een vaag programma voorstellen op basis van één enkele begrotingsdoelstelling, waardoor ze niet kunnen anticiperen op de ambities en de werkelijke visie. als tropisme in termen van internationale of Europese samenwerking, of een oppervlakkige visie zonder echte wil.
7- Het economisch model en de duurzaamheid van de defensie-inspanning
Als laatste, en niet de minste, van deze strategische defensiekwesties voor de presidentsverkiezingen van 2022, blijkt de kwestie van de financiering van de gepresenteerde ambities, en bij uitbreiding het economische defensiemodel dat de kandidaten voor ogen hebben, het meest kritisch te zijn. Zonder in details te treden, vereist de werkelijke budgettaire behoefte van de legers om te reageren op huidige en toekomstige dreigingen een aanzienlijke verhoging van de defensiekredieten in de komende jaren, om een stijging van ongeveer 25 tot 30 miljard euro per jaar te bereiken. tegen 2032, dwz een toename van de leningen met ongeveer € 3 miljard per jaar gedurende 10 jaar. Een dergelijke inspanning is simpelweg niet binnen het bereik van de Franse overheidsfinanciën die al zwaar getroffen zijn door de Covid-crisis. Aanvragers zullen daarom ofwel de ambities van hun programma moeten verminderen om in de komende jaren aan de Franse begrotingscapaciteit te voldoen, met de zekerheid van een grotere blootstelling aan grote risico's en een downgrading van het land op het internationale toneel, ofwel een innovatief model moeten voorstellen. economisch om aan de behoeften te voldoen.
Van alle besproken punten is dit ongetwijfeld de grootste verdeeldheid voor toekomstige kandidaten, die niet alleen hun ambities moeten presenteren, maar ook het financieringsmodel en dus de duurzaamheid van de voorgestelde defensie-inspanning. Er zijn oplossingen, of ze die nu zijn macro-economisch (verdediging met positieve waardering) of organisatorisch en maatschappelijk (Base Defence). Sommige landen, zoals de Verenigde Staten en Rusland, passen deze principes al jaren toe. Anderen evolueren om hieraan te voldoen, zoals het geval is in Groot-Brittannië met zijn nieuwe Integrated Strategic Review. Maar één ding is zeker: de oplossingen die worden voorgesteld voor de financiering van de komende defensie-inspanningen zullen het mogelijk maken om zowel de werkelijke ambities als de degelijkheid van het programma dat door elk van de kandidaten op dit gebied wordt voorgesteld, in detail te beoordelen.
Conclusie
Grondwettelijk is de president van de republiek het hoofd van de Franse legers. Als zodanig staat het garant voor de bescherming van de soevereiniteit en de belangen van het land, en vooral voor de veiligheid van de Fransen zelf, waar ze ook zijn. Recente geopolitieke ontwikkelingen hebben aangetoond dat de jaren, en zelfs de komende decennia, heel anders zullen zijn dan die we de afgelopen 30 jaar hebben meegemaakt, met de heropleving van de risico's van grote conflicten tussen staten en de nucleaire dreiging, maar ook met de schijn van van nieuwe bedreigingen die verband houden met klimaatverandering, de verdichting van de menselijke bevolking en de democratisering van bepaalde technologieën. In ieder geval kan een kandidaat voor het presidentschap deze defensiekwesties niet langer negeren of oppervlakkig behandelen.
Zoals we hebben gezien, staat er op dit gebied nu aanzienlijk op het spel, gezien de omvang van de gelopen risico's, en het is niet langer mogelijk genoegen te nemen met een kort programma of vage ambities om het de teugels van het land en dus van de veiligheid van de Fransen. We kunnen daarom alleen maar hopen dat de kandidaten voor de presidentsverkiezingen, althans degenen die het meest waarschijnlijk een doorslaggevende rol zullen spelen bij deze verkiezingen, benaderen het onderwerp met ambitie en duidelijkheid in hun programma, en dat ze zullen reageren op de 7 punten die hier worden besproken. Het hangt natuurlijk van de kandidaten af. Maar het zal ook afhangen van de kiezers, die defensiekwesties tot onderwerp zullen maken van de komende verkiezingscampagne, of niet ...