Szczególnie wyczekiwane jest obecnie pojawienie się dronów bojowych, czyli bezzałogowych urządzeń przeznaczonych do wykonywania misji zamiast samolotów myśliwskich. Będą one de facto stanowić prawdziwy trzon tzw. samolotów bojowych 6. generacji, do których należeć będą amerykańskie NGAD, a także europejskie NGF i Tempesty.
Jeśli wszyscy przewidują tę nieuniknioną ewolucję, sposób, w jaki te drony będą wykorzystywane, a co za tym idzie, sposób, w jaki zostaną zaprojektowane, nadal pozostaje bardzo rozbieżny w zależności od projektów.
W ten sposób Rosjanie zaprojektowali S-70 Okhotnik-B, 20-tonowy dron bojowy, którego osiągami, a na pewno ceną, zbliżają go do tradycyjnego samolotu bojowego. Cena jednostkowa MQ-25 Stingray, opracowanego przez Boeinga na potrzeby misji tankowania w powietrzu Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych, wynosi 150 milionów dolarów, czyli jest wyższa niż cena jednostkowa F/A-18 E/F Super Hornet i F-35C Lightning.II, jego dwa obecnych na pokładzie samolotów bojowych.
Z drugiej strony, nowe programy rozwijane w tym obszarze po drugiej stronie Atlantyku mają tendencję do projektowania znacznie bardziej ekonomicznych dronów bojowych, takich jak Boeing MQ-28 Ghost Bat zaprojektowany we współpracy z Australią, którego cena jednostkowa jest docelowa od 10 do 15 milionów dolarów, podczas gdy Siły Powietrzne USA ogłosiły w ramach programu NGAD, że ich celem jest pozyskanie floty częściowo jednorazowych dronów bojowych kosztujących od jednej czwartej do jednej trzeciej ceny F-35A, czyli od 22 do 30 mln dolarów.
To właśnie w tym kierunku Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych, po bardzo drogim MQ-25 Stingray, chce teraz podążać, co ostatecznie doprowadzi do głębokich wstrząsów w zakresie floty myśliwskiej zaokrętowanej na pokładach amerykańskich lotniskowców, a także paradygmatów rządzących operacją i przemysłowe aspekty samolotów bojowych.
streszczenie
Meta-Defense świętuje swoje 5-lecie!
- 20% w ramach subskrypcji Classic lub Premium z kodem Metanniv24
Oferta ważna od 10 do 20 maja na subskrypcję online nowej subskrypcji Classic lub Premium, roczną lub tygodniową na stronie Meta-Defense.
Marynarka wojenna USA chce dronów bojowych o wartości 15 milionów dolarów, które będą latać tylko 200 godzin
To właśnie w tym kontekście nowy program Collaborative Combat Aircraft (CCA).. Zostało to szczegółowo omówione przez kontradmirała Stephena Tedforda, który kieruje Biurem Wykonawczym Programu ds. Bezzałogowego Lotnictwa i Broni Uderzeniowej, w skrócie PEO (U&W), podczas dorocznej konferencji Sea Air Space Ligi Marynarki Wojennej, która odbędzie się na początku tego tygodnia.
Według niego Marynarka Wojenna USA nie zamierza podążać trajektorią MQ-25, ale zwrócić się w stronę drony bojowe znacznie bardziej ekonomiczny, aby towarzyszyć Lightningowi II, Super Hornetowi i ich następcy, przyszłemu NGAD, który wejdzie do służby przed końcem następnej dekady.
Mówiąc dokładniej, celem Marynarki Wojennej USA jest pozyskanie dronów bojowych, których cena jednostkowa nie przekroczy 15 milionów dolarów. Przede wszystkim urządzenia te muszą charakteryzować się bardzo niskimi kosztami wdrożenia i brakiem kosztów utrzymania.
I nie bez powodu będą musiały latać co najwyżej 200 godzin, zanim zostaną użyte jako cel mający przyciągnąć ogień wroga lub jako dron szturmowy. W tych okolicznościach nie ma mowy o wydawaniu więcej, niż jest to absolutnie konieczne, na projektowanie i budowę dronów o ograniczonej żywotności.
I dodajmy, że docelowo Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych dąży do tego, aby ponad 60% floty samolotów bojowych składało się ze statków powietrznych bezzałogowych, działających w służbie pilotowanych statków powietrznych, ale także samodzielnie.
Jeśli chodzi o Siły Powietrzne USA, wejście do służby pierwszego z tych dronów planowane jest na koniec dekady, nawet jeśli oczekiwane w tym czasie zdolności będą niższe od przewidzianych w programie, a co za tym idzie, będą wymagały m.in. nadzór i sterowanie pilotowanym urządzeniem.
Nadchodząca rewolucja w przemysłowym i budżetowym modelu lotnictwa myśliwskiego
Wydajność i możliwości operacyjne tych przyszłych dronów bojowych, w odniesieniu do ciężkich dronów, takich jak S-70, dronów typu Loyal Wingmen, czy dronów eksploatacyjnych, takich jak Remote Carrier Expendable, były już omawiane w wielu artykułach publikowanych w prasie specjalistycznej.
Konsekwencje dla modelu przemysłowego i budżetowego związanego z tym rozwojem były znacznie mniejsze. A w przypadku modelu wspomnianego przez Marynarkę Wojenną USA, ale także przez Siły Powietrzne USA dla programu NGAD, są one znaczne.
Koszt posiadania drona bojowego jest trzykrotnie niższy w porównaniu z samolotem bojowym
Rzeczywiście dron o wartości 15 milionów dolarów, który ma latać około 200 godzin, pozostanie w służbie w najlepszym wypadku tylko przez pięć lat, co będzie wiązało się z kosztem posiadania wynoszącym 3 miliony dolarów rocznie, ponieważ koszty konserwacji zostaną obniżone do zera, a koszty wdrożenia są minimalne.
Z drugiej strony będą one miały wiele cech operacyjnych, takich jak możliwość przenoszenia czujników czy broni, co czyni je samodzielnym samolotem, co należy uwzględnić w bilansie sił.
Koszt ten jest znacznie niższy niż koszt samolotu bojowego, takiego jak F-35C, pokładowa wersja myśliwca Lockheed Martin. Przy cenie jednostkowej wynoszącej 120 milionów euro i okresie eksploatacji szacowanym na 40 lat (w najlepszym przypadku), jego koszt posiadania wynosi 3 miliony dolarów rocznie.
Z drugiej strony koszty wdrożenia F-35C są bardzo wysokie, rzędu 3–6 milionów dolarów rocznie przy 200 godzinach lotu rocznie, podczas gdy koszty ewolucyjnego utrzymania są równie wysokie i wynoszą 15 milionów dolarów co pięć lat, czyli znowu 3 miliony dolarów rocznie.
W sumie całkowite roczne koszty posiadania F-35C, które wynoszą około 9–10 milionów dolarów rocznie, co odpowiada cenie samolotu w całym okresie jego eksploatacji, szacowanej obecnie na 400 milionów dolarów, są zatem trzykrotnie wyższe niż drony bojowe, które będą mu towarzyszyć.
Inaczej mówiąc, przy stałym budżecie flota 50 samolotów bojowych, wspierana przez 150 dronów bojowych w krótkiej ewolucji pokoleniowej, na flotę myśliwską składającą się z 200 samolotów, będzie kosztować tyle samo, co sama flota 100 samolotów bojowych.
Radykalne implikacje dla przemysłu i wydajności
Zmiany w skalach czasowych i produkcji przemysłowej, generowane przez ten nowy model, będą miały bardzo ważne implikacje, zarówno dla aspektu przemysłowego, jak i dla aspektów wydajności i doktrynalnych.
Rzeczywiście, nie tylko ilość wyprodukowanych dronów będzie o 50% większa niż ilość samolotów bojowych, które będą one zastępować przy stałym budżecie, ale przy pięcioletnim okresie eksploatacji światło dzienne ujrzy osiem kolejnych generacji dronów w ciągu całego życia samolotu bojowego i jedenaście do dwunastu pokoleń w całym okresie jego produkcji.
Innymi słowy, łączna wielkość produkcji dronów będzie od czterech do sześciu razy większa niż liczba samolotów bojowych poprzedniej generacji, przy jednoczesnym utrzymaniu floty samolotów na poziomie 50% dotychczasowej.
Połączenie tych dwóch czynników umożliwi realizację ciągłego procesu ewolucji pokoleniowej dronów, znacznie bardziej elastycznego niż jest to możliwe w przypadku samolotu bojowego.
W rzeczywistości niemożliwe jest wyprodukowanie F-16 lub A Rafale, wysoce niewidzialny statek powietrzny lub urządzenie zdolne do lotu z prędkością 3 Machów, podczas gdy całkowicie możliwa będzie ewolucja floty dronów w krótkich okresach czasu i radykalne dostosowanie się do zmian operacyjnych.
Możemy też sobie wyobrazić, w zależności od kosztów projektu, że możliwe będzie jednoczesne stworzenie kilku specjalistycznych dronów, np. stealth, bardzo szybkiego do lotów na dużych wysokościach i prostopłata do lotów na bardzo małych wysokościach i CAS, w ramach tej samej generacji, a nawet polegając na układaniu płytek międzypokoleniowych, aby usprawnić wysiłki badawczo-rozwojowe.
Siły powietrzne będą wówczas dysponować wysoce reaktywnym narzędziem, dzięki któremu będą mogły dostosowywać swoje zasoby do zmieniających się potrzeb oraz wyzwań technologicznych i operacyjnych związanych ze swoimi misjami. Jeśli chodzi o producentów, z biegiem czasu będą oni prowadzić szczególnie płynną działalność, zarówno w zakresie badań i rozwoju, projektowania, jak i produkcji przemysłowej, co umożliwi znacznie efektywniejsze wymiarowanie i mniejsze ryzyko, z korzyścią dla bardziej konkurencyjnych cen.
Na koniec zauważmy, że w europejskiej wizji taki model pozwala na elastyczną i uproszczoną integrację i współpracę wszystkich graczy przemysłowych starego kontynentu, kursor ambicji technologicznych i wolumenów pozwalających dostosować zdolności przemysłowe do potrzeb armii, a także możliwości eksportu w sposób zrównoważony między producentami i między państwami.
Nieunikniona ewolucja paradygmatów przyszłego samolotu bojowego
Pojawienie się tych dronów, które radykalnie zmienią skład i wykorzystanie floty myśliwskiej, doprowadzi także do głębokiej ewolucji roli samych pilotowanych samolotów bojowych.
Rzeczywiście, dotychczas samoloty bojowe pełniły funkcję wektora systemów uzbrojenia, przynoszących pożądaną skuteczność operacyjną, czy to przewagi w powietrzu przy pomocy rakiet powietrze-powietrze, wsparcia bombami i rakietami powietrze-ziemia, głębokich uderzeń z użyciem rakiet powietrze-ziemia, rakiety manewrujące i bomby szybujące, a nawet rozpoznanie lub broń elektroniczna, z różnymi zasobnikami.
Wraz z pojawieniem się dronów bojowych to właśnie ten ostatni będzie pełnił funkcję wektora, przy czym pilotowany statek powietrzny będzie pełnił rolę koordynatora-kontrolera tych zdalnych możliwości, pozostając w miarę możliwości poza obszarem niekorzystnej interwencji.
Oczywiście urządzenia te z pewnością będą nadal, przynajmniej przez jakiś czas, przenosić amunicję i mieć zdolność działania. Jednakże jest bardzo prawdopodobne, że z biegiem czasu funkcja ta będzie miała tendencję do zanikania na rzecz coraz bardziej wydajnych i autonomicznych dronów, przy czym samoloty bojowe będą miały zatem funkcję nadzorowania, wyznaczania granic i koordynowania działań tych dronów w zoptymalizowanym sposób.
Rozumiemy, że w tych warunkach przeżywalność, ale także autonomia bojowa i możliwości lotnicze, takie jak prędkość czy pułap, a nawet komfort załogi powołanej do wykonywania długotrwałych misji, będą wówczas atrybutami o wiele ważniejszymi niż manewrowość, dla pilotowanych statków powietrznych.
Francja nie może przegapić marszu dronów bojowych o ograniczonej żywotności
Widzimy, że pojawieniu się dronów bojowych, które są już przygotowywane w Marynarce Wojennej Stanów Zjednoczonych i Siłach Powietrznych USA, dwóch najpotężniejszych jak dotąd siłach powietrznych na świecie, będzie towarzyszyć prawdziwa rewolucja w samym koncepcję flot myśliwskich, ich doktryny, a także równowagę przemysłową, która je zrodzi.
Wydawało się, że w tej dziedzinie Francja przyjęła miarę nadchodzącej rewolucji, czy to w ramach programu FCAS z dronami Remote Carrier, czy też w ramach programu Rafale F5, wraz z ogłoszeniem podczas głosowania LPM 2024-2030 projektu i budowy drona bojowego, który będzie wspierał tę krytyczną ewolucję francuskiego myśliwca.
Zapowiedzi te zdawały się pokazywać, że Paryż wyciągnął wnioski z francuskiego i europejskiego falstartu w dziedzinie dronów MALE, zmuszając armię francuską do zwrócenia się ku modelom amerykańskim, aby nadrobić zaległości w zakresie zapotrzebowania na te podstawowe środki w licznych misjach .
Od tego czasu żaden komunikat Ministerstwa Sił Zbrojnych, DGA ani Sił Zbrojnych nie potwierdził, że program ten został oficjalnie uruchomiony i zgłoszony producentom.
Co jeszcze bardziej zaskakujące, Eric Trappier, szef Dassault Aviation, wskazał, że konieczne byłoby zaprojektowanie ciężkiego drona, ważącego od 18 do 20 ton, aby mógł towarzyszyć Rafale w swoich misjach, co bardziej przypomina zastępczą pojemność Mirage 2000 niż wizję opracowaną przez Marynarkę Wojenną Stanów Zjednoczonych i Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych dotyczącą lżejszych, częściowo zużywalnych, a przede wszystkim bardzo ekonomicznych dronów.
Obecnie pilną sprawą dla władz francuskich, sił zbrojnych, sił powietrznych i kosmicznych, a także Marynarki Wojennej Narodowej jest nakreślenie celów tego programu i zainicjowanie prac nadających mu treść, wraz z przybyciem amerykańskich modele.
W przeciwnym razie możemy się obawiać, że po raz kolejny, podobnie jak w przypadku dronów MALE, Francja da się wyprzedzić amerykańskiemu postępowi w terenie do tego stopnia, że nie będzie to już realnie możliwe, a tym bardziej istotne z punktu widzenia z przemysłowego punktu widzenia, w celu opracowania rozwiązań krajowych.
Artykuł z 12 kwietnia w pełnej wersji do 18 maja
Jakie drony, kosztujące 15 miliardów dolarów, miałyby jaką nośność/autonomię i wykrywanie/zdolność do prowadzenia wojny elektronicznej?
MQ-20 Avenger, którego cena wynosi 15 mln dolarów, może przewieźć 3 tony broni, czyli 1 kg w ładowni.