overzicht
Dit artikel wordt u aangeboden door CERBAIR, de Europese specialist in anti-drone-oplossingen.
Dit is niet de eerste keer dat zelfmoorddrones op zee de strijd aangaan.
Al tijdens de ondergang van de Moskou of aanval op kleine boten door luchtdrones toonden drones de dreiging die ze vormden voor marine-eenheden. Zelfmoorddrones op zee zijn een van de nieuwigheden van de oorlog in Oekraïne.
Vanwege het ontbreken van een marine maken de Oekraïners massaal gebruik van op afstand bediende marine-zelfmoorddrones om de schepen van de vijandige marine aan te vallen en kritieke infrastructuur zoals de Krimbrug aan te vallen.
De effecten van deze wapens bleven echter relatief bescheiden. De beste resultaten werden behaald tegen schepen in de kade, maar aanvallen op zee hadden meer gemengde resultaten. De artillerie van klein kaliber van de militaire schepen slaagde erin het merendeel van de drones te vernietigen voordat ze deze bereikten.
Een paar schepen liepen echter schade op, waardoor ze wekenlange reparaties moesten ondergaan. Dit is op zichzelf al een overwinning, omdat de tegenstander hierdoor enkele van zijn schepen wordt ontnomen, ook al is dit tijdelijk.
Met enkele maanden ervaring met het gebruik van dit type drone lijken de Oekraïners hun tactiek echter te hebben ontwikkeld door zich te concentreren op verzadigingsaanvallen in alle richtingen.
Dit is wat er op 1 februari 2024 gebeurde het Ivanovets3 raketkorvet. Bij de aanval lijken ongeveer tien marinedrones betrokken te zijn, zoals Mamay, Magura V5 en/of SEABABY, die het schip van alle kanten aanvielen. Deze tactiek werd op 14 februari 2024 hernieuwd tegen het tanklandingsschip Caesar Kunikov, sindsdien opnieuw met succes het schip werd ook tot zinken gebracht.
Als het vandaag de dag de Russische marine is die deze dreiging het hoofd moet bieden, moeten alle marines zich daarop voorbereiden en een zorgvuldige observatie van de gebeurtenissen stelt ons in staat enkele mogelijkheden voor reflectie te ontdekken.
De Tarantul verdedigt zichzelf
Het Ivanovets-korvet behoort tot de Tarantul III-klasse. Het is als hoofdbewapening bewapend met 4 P-270 Moskit-raketten (SS-N-22 SUNBURN in NAVO-code), dit zijn grote supersonische anti-scheepsraketten (4,2 ton en een snelheid van 2800 km/u). van 250 kilometer.
Deze snelle korvetten waren ontworpen om NAVO-militaire schepen aan te vallen die de kusten van de Sovjet-Unie naderden met behulp van een intimidatietechniek. Ze waren niet ontworpen om een grote autonomie op zee te hebben, noch om zich ver van de kust te moeten wagen; ze moesten gewoon snel naar buiten komen, hun raketten op de vijandelijke schepen afvuren en onmiddellijk daarna naar de haven terugkeren.
Dit verklaart waarom dit relatief lichte schepen zijn, ongeveer 500 ton, met als extra bewapening slechts één 176 mm AK-76 kanon en twee 630 mm CIWS (Close-In Weapon System) AK-30 kanonnen. Luchtafweerbescherming is beperkt tot het vervoer van grond-/luchtsystemen op zeer korte afstand (MANPAD).
Op detectieniveau is het schip, niet verrassend, voornamelijk uitgerust met een radar die het mogelijk maakt om anti-scheepsraketten aan te wijzen en deze naar hun doelen te leiden (34 K1 Monolit of Band Stand in NAVO-code). Het heeft ook een oppervlaktebewakingsradar en vuurleiding voor zijn kanonnen.
Al het materieel is van een oudere generatie en dateert uit de jaren 1970. Het korvet Ivanovets leek zijn toevlucht te hebben gezocht in het Donuzlavmeer, ten noorden van Sebastopol.
Dit soort gebouwen hebben in de huidige oorlog niet veel nut en de Russen proberen ze daarom zoveel mogelijk te beschermen. De video laat duidelijk zien dat het korvet de bedreigingen heeft gedetecteerd sinds het zijn twee AK-2 kanonnen op de drones afvuurt.
We kunnen duidelijk zien dat de kanonnen op de bakboordzijde van het schip zijn gericht, terwijl tegelijkertijd een andere aanvaller aan stuurboord achteraan nadert en het schip raakt, waardoor de voortstuwing wordt beschadigd door het schip tot stilstand te brengen.
Een nieuwe drone komt hem nogmaals op het achterschip aanraken en dan merken we dat de kanonnen niet meer vuren en dat de radars niet meer draaien. De schade aan de machines heeft ongetwijfeld een algemene stroomstoring veroorzaakt. Vervolgens zullen minstens twee andere drones het schip aan bakboordzijde treffen en het afmaken, terwijl de overige camera's de laatste momenten van de pijn filmen.
De door de Oekraïense autoriteiten vrijgegeven video is slechts een montage van anderhalve minuut en geeft niet de volledige duur van de aanval weer, die waarschijnlijk enkele minuten duurde.
Het is onduidelijk of het korvet erin slaagde een van deze drones te vernietigen. Het is waarschijnlijk dat de Russen al video's hebben vrijgegeven waarin marine-drones worden vernietigd door dezelfde kanonnen, maar het is duidelijk dat het korvet niet met zoveel bedreigingen tegelijk te maken kan krijgen.
Als Russische schepen over het algemeen goed zijn uitgerust met nauwe verdedigingsartillerie, maakt verzadiging het altijd mogelijk om de defensievermogens te overwinnen.
De aanval op het landingsschip is minder geïllustreerd, maar uit de vrijgegeven video's blijkt dat de CIWS AK-630-kanonnen van het schip ook terugschoten op de marine-drones, waarvan er naar verluidt drie werden vernietigd.
Bescherm havens en infrastructuur
Al snel plaatsten de Russen bij de ingang van de haven van Sebastopol drijvende gieken, beschermd door lichte artillerie, die verantwoordelijk waren voor het vernietigen van elke marinedrone die daar probeerde binnen te komen.
Daarnaast worden verkenningsvluchten uitgevoerd, met helikopters of maritieme surveillancevliegtuigen, om elke marinedrone die de haven nadert op te sporen en indien mogelijk te vernietigen. Dit was een kans om een rol terug te gevenntische watervliegtuigen Be-12 die hier hun nut vinden om de surveillancemiddelen te versterken.
Het werkte behoorlijk goed. De haven van Sebastopol bleef gespaard van dit soort aanvallen, waardoor de Oekraïners gedwongen werden meer hun toevlucht te nemen tot kruisraketten en drones om deze haven aan te vallen. Op dezelfde manier hebben de Russische autoriteiten herhaaldelijk aangekondigd dat luchtpatrouilles verschillende marinedrones hebben gedetecteerd en vernietigd die de Krim naderen.
De Oekraïners probeerden vervolgens marine-eenheden aan te vallen die in een onbeschermde haven waren aangemeerd en zo werd op 4 augustus 2023 een landingsschip beschadigd door een marinedrone in de haven van Novorossiejsk.
We kunnen ervan uitgaan dat er snel bescherming werd geboden, omdat dit de enige operatie was die tegen deze militaire haven werd uitgevoerd, ook al dient deze als toevluchtsoord voor veel eenheden die voorheen op de Krim waren gestationeerd.
Ditzelfde type bescherming werd bij de Kertsj-brug geplaatst. We zijn getuige van een soort terugkeer naar de tijd dat havens werden beschermd door anti-onderzeebootnetten waarop deze drijvende gieken zijn geïnspireerd.
Het beschermen van schepen op zee
Artillerie:
Russische marineschepen hebben met hun artillerie al verschillende drone-aanvallen op zee op zee verijdeld. Dit was echter niet altijd 100%, sommige schepen raakten beschadigd en vooral bij een verzadigende aanval zoals het korvet Ivanovets en het tanklandingsschip Caesar Kunikov was de artillerie aan boord niet voldoende.
In principe moet deze modus operandi alle marines van de wereld zorgen baren, omdat momenteel geen enkel militair schip van welk land dan ook voorbereid is op dit soort dreigingen. Het is zelfs nog erger voor schepen die niet zijn uitgerust met CIWS-systemen of kanonnen van klein kaliber en die dan geen middelen hebben om zichzelf te verdedigen, zelfs niet tegen een of twee zelfmoorddrones.
Dit is een bijzonder acuut gevaar, zowel voor ondersteuningsschepen, die van nature slecht bewapend zijn, als voor civiele schepen. Hoewel het onwaarschijnlijk is dat de impact van een of twee zelfmoorddrones zal resulteren in een volledig zinken, behalve bij zeer kleine eenheden, veroorzaakt dit schade waardoor de getroffen marine-eenheid minstens vele weken buiten dienst zal zijn.
Deze dreiging is vergelijkbaar met wat er in 2000 met de USS Cole in de haven van Aden gebeurde. Het was geraakt door een boot geladen met ongeveer 400 kg explosieven, een militaire lading vergelijkbaar met Oekraïense marinedrones, die een gat in de romp veroorzaakte. Het schip werd gerepareerd en weer in gebruik genomen na 14 maanden werk, dat ook bestond uit het upgraden van de radars en het gevechtssysteem van het schip.
Beschermnetten:
We konden toen de terugkeer zien van anti-torpedonetten, die tot het einde van de Eerste Wereldoorlog op grote schaal rond gevechtsschepen werden gebruikt. Maar als deze oplossing relevant is in een haven of voor anker, kan deze niet op zee worden gebruikt: de gegenereerde hydrodynamische remming is onbetaalbaar.
Omdat marinedrones op waterniveau opereren, moet de bescherming iets lager dan de waterlijn gaan om te voorkomen dat een drone er direct onderdoor gaat. Dit zou een mogelijke oplossing zijn voor de bescherming van civiele schepen die voor anker liggen, maar wellicht moeilijker toe te passen op militaire schepen die minder ruimte hebben voor een dergelijke toevoeging.
Elektronische oorlogsvoering:
Aangezien marinedrones op afstand worden bestuurd om hun doel enkele honderden kilometers verderop te kunnen vinden, zou het mogelijk zijn om te proberen de radioverbindingen tussen de drones en de operators te verbreken.
Oekraïense marinedrones kunnen op afstand worden bediend via een satellietverbinding, Starlink, of via een directe radiofrequentieverbinding met een luchtdrone die als radiorelais dient. Bij de eerste aanvallen werd vooral gebruik gemaakt van de satellietverbinding, maar sinds Elon Musk de dienst in bepaalde gebieden beperkte, vertrouwen de Oekraïners nu meer op de radioverbinding met luchtlandingsrelais.
Dit is wat de aanval op de Caesar Kunikov laat zien, waarbij een deel van de door de Oekraïense autoriteiten uitgezonden beelden beelden zijn die zijn genomen vanuit een luchtdrone die ongetwijfeld ook als radiorelais heeft gediend. Ze hebben geprobeerd hun afhankelijkheid van een buitenlands systeem waarover zij geen meesters zijn, te beperken.
Het is altijd mogelijk om een satellietverbinding te belemmeren door de betreffende satellieten te storen. Het is niet selectief en komt neer op het weigeren van de gehele dienstverlening in een bepaald gebied; het kan niet selectief zijn. Het is echter niet mogelijk om op deze manier de komst van een dreiging te detecteren, aangezien de aanwezigheid van signalen niet specifiek is voor het gebruik van marinedrones.
Een dergelijke oplossing is dus alleen preventief toepasbaar, zonder te weten of er sprake is van een dreiging of niet. Radiofrequentieverbindingen kunnen echter gemakkelijker worden gedetecteerd en geïdentificeerd. Het zou dus gemakkelijker zijn om reactief vastlopen uit te voeren bij detectie van gevaar.
Drones die aldus van hun radioverbindingen worden beroofd, zullen niet langer naar hun doel kunnen worden geleid. Het andere voordeel van elektronische oorlogsvoering is dat het bescherming biedt tegen drones uit de lucht die kunnen worden gebruikt voor verkenning, als radiorelais of bij aanvallen op schepen of haveninfrastructuur, maar ook op oppervlakte-infrastructuur.
De belangrijkste gevechtsschepen beschikken wel over elektronische oorlogssystemen, maar deze zijn in de eerste plaats bedoeld om het richten van raketten of vuurleiding tegen te gaan. Ze bestrijken niet hetzelfde frequentiebereik en zouden vandaag de dag volledig ineffectief zijn tegen deze drones. Schepen missen een meer mondiaal vermogen voor elektronische oorlogsvoering om rekening te houden met de dreiging die zowel lucht- als marinedrones met zich meebrengen.
“Low-cost” miniraketten:
Een andere optie, die mogelijk complementair is aan de andere, zou zijn om schepen uit te rusten met geleide raketten die net in staat zijn om lichte boten te vernietigen of ‘Low Cost’-raketten zoals de Shahed.
Omdat marinedrones aanzienlijk meer kosten dan luchtdrones, een paar honderdduizend euro (ongeveer € 250 voor een Magura V000), zou het gebruik van dit soort wapens economisch duurzaam blijven.
Er bestaan oplossingen zoals het VAMPIRE-systeem van L3 HARRIS of de FZ275 LGR 70 mm lasergeleide raketten van THALES geïntegreerd in de LMP (Multipurpose Modular Launcher). Het zou daarom nodig zijn om schepen uit te rusten met enkele tientallen van deze raketten, zodat ze meerdere aanvallen over 360° kunnen aangaan.
Krachtlaser?
De eerste krachtlasers die de komende jaren geleidelijk in gebruik moeten worden genomen, zullen vooral bedoeld zijn voor de vernietiging van drones of raketten.
Het zal waarschijnlijk nog een paar jaar van ontwikkeling vergen voordat we lasers zien die krachtig genoeg zijn om marinedrones te vernietigen. Maar het is mogelijk dat deze technologie bepaalde bestaande wapens kan aanvullen of vervangen.
Het is echter mogelijk dat deze materialen niet noodzakelijkerwijs in staat zijn om met verzadigingsaanvallen om te gaan en de aanwezigheid van een of twee krachtige lasers is mogelijk niet voldoende om een dergelijke aanval het hoofd te bieden. Dit wapen heeft nog steeds het voordeel dat het zowel lucht- als oppervlaktedoelen kan aanpakken.
Conclusie
Zelfmoorddrones op zee zijn een nieuw risico dat naar verwachting zal toenemen. Ze zijn een alternatief voor landen of niet-statelijke organisaties die niet over anti-scheepsraketten beschikken. Het is voor traditionele marines een manier om hun volume en hun offensieve capaciteit te vergroten, vooral dankzij verzadiging.
Een aanval waarbij zelfmoord-marinedrones worden gecombineerd met een salvo anti-scheepsraketten zou bijzonder complex zijn om te dwarsbomen. Er waren slechts twee anti-scheepsraketten nodig om de Moskva van 2 ton tot zinken te brengen, terwijl er een tiental zelfmoorddrones nodig waren om een korvet van 12 ton tot zinken te brengen.
Hoewel drones duidelijk minder effectief zijn, zijn ze veel eenvoudiger te produceren en in te zetten dan raketten. Bovendien stelt hun autonomie hen in staat schepen op honderden kilometers afstand aan te vallen.
Deze nieuwe dreiging vraagt om een reactie van de militaire marine, die in drie delen kan worden opgesplitst:
• Verplichte aanwezigheid van CIWS-artilleriesystemen van klein kaliber die zowel antiraketverdediging op korte afstand als drone-verdediging tegen de grond kunnen bieden. Ze zouden uiteindelijk kunnen worden aangevuld of vervangen door krachtige lasers.
• Toename van elektronische oorlogvoering betekent dat het mogelijk wordt om niet alleen het richten van raketten of de vuurleiding, maar ook dronecommunicatie, zowel vanaf de grond als vanuit de lucht, te dwarsbomen.
• Ga aan boord van een systeem dat bestaat uit enkele tientallen lasergestuurde raketten waarmee kleine boten tegen lagere kosten kunnen worden ingezet. Dit vereist ook dat we nadenken over het plaatsen van, indien nodig, bescherming aan de ingang van onze havens, omdat de oorlog in Oekraïne laat zien hoe kwetsbaar logistieke bases kunnen zijn.
CERBAIR
Dit artikel is voorgesteld door CERBAIR.
Als bedrijf gespecialiseerd in de strijd tegen drones, CERBAIR stelt dit artikel voor om het groeiende belang van drones in gewapende conflictgebieden te benadrukken. CERBAIR biedt een zo objectief mogelijke visie op deze opkomende bedreigingen en biedt stof tot nadenken voor defensieactoren.
CERBAIR is de Franse referentie in de strijd tegen drones voor de detectie, karakterisering en neutralisatie van niet-geautoriseerde drones. Op basis van zijn expertise op het gebied van radiofrequentiesignaalverwerking, CERBAIR biedt dit artikel aan om het groeiende belang van de drone-dreiging te benadrukken.
CERBAIR biedt een zo objectief mogelijke visie op deze opkomende bedreigingen en biedt stof tot nadenken voor defensieactoren.
Neem voor elke aanvraag voor bescherming tegen drones contact met ons op:
https://www.cerbair.com/fr/contactez-nous/